20 October 2024

Sri Shiva Sahasranama Stotram | శ్రీ శివ సహస్రనామ స్తోత్రం

Sri Shiva Sahasranama Stotram| శ్రీ శివ సహస్రనామ స్తోత్రం

 

పూర్వపీఠికా||

వాసుదేవ ఉవాచ:-
తతః స ప్రయతో భూత్వా మమ తాత యుధిష్ఠిర|
ప్రాంజలిః ప్రాహ విప్రర్షిర్నామ సంగ్రహమాదితః||
 1||

 

ఉపమన్యురువాచ:-
బ్రహ్మప్రోక్తైరృషిప్రోక్తైర్వేదవేదాంగసంభవైః|
సర్వలోకేషు విఖ్యాతం స్తుత్యం స్తోష్యామి నామభిః||
 2||

 

మహద్భిర్విహితైః సత్యైః సిద్ధైః సర్వార్థసాధకైః|
ఋషిణా తండినా భక్త్యా కృతైర్వేదకృతాత్మనా||
 3||

 

యథోక్తైః సాధుభిః ఖ్యాతైర్మునిభిస్తత్త్వదర్శిభిః|
ప్రవరం ప్రథమం స్వర్గ్యం సర్వభూతహితం శుభమ్||
 4||

 

శ్రుతైః సర్వత్ర జగతి బ్రహ్మలోకావతారితైః|
సత్యైస్తత్పరమం బ్రహ్మ బ్రహ్మప్రోక్తం సనాతనమ్||
 5||

 

వక్ష్యే యదుకులశ్రేష్ఠ శృణుష్వావహితో మమ|
వరయైనం భవం దేవం భక్తస్త్వం పరమేశ్వరమ్||
 6||

 

తేన తే శ్రావయిష్యామి యత్తద్బ్రహ్మ సనాతనమ్|
న శక్యం విస్తరాత్కృత్స్నం వక్తుం సర్వస్య కేనచిత్||
 7||

 

యుక్తేనాపి విభూతీనామపి వర్షశతైరపి|
యస్యాదిర్మధ్యమంతం చ సురైరపి న గమ్యతే||
 8||

 

కస్తస్య శక్నుయాద్వక్తుం గుణాన్ కార్త్స్న్యేన మాధవ|
కిం తు దేవస్య మహతః సంక్షిప్తార్థపదాక్షరమ్||
 9||

 

శక్తితశ్చరితం వక్ష్యే ప్రసాదాత్తస్య ధీమతః|
అప్రాప్య తు తతోఽనుజ్ఞాం న శక్యః స్తోతుమీశ్వరః||
 10||

 

యదా తేనాభ్యనుజ్ఞాతః స్తుతో వై స తదా మయా|
అనాదినిధనస్యాహం జగద్యోనేర్మహాత్మనః||
 11||

 

నామ్నాం కించిత్సముద్దేశం వక్ష్యామ్యవ్యక్తయోనినః|
వరదస్య వరేణ్యస్య విశ్వరూపస్య ధీమతః||
 12||

 

శృణు నామ్నాం చ యం కృష్ణ యదుక్తం పద్మయోనినా|
దశనామ సహస్రాణి యాన్యాహ ప్రపితామహః||
 13||

 

తాని నిర్మథ్య మనసా దధ్నో ఘృతమివోద్ధృతమ్|
గిరేః సారం యథా హేమ పుష్పసారం యథా మధు||
 14||

 

ఘృతాత్సారం యథా మండస్తథైతత్సారముద్ధృతమ్|
సర్వపాపాపహమిదం చతుర్వేద సమన్వితమ్||
 15||

 

ప్రయత్నేనాధిగంతవ్యం ధార్యం చ ప్రయతాత్మనా|
మాంగళ్యం పౌష్టికం చైవ రక్షోఘ్నం పావనం మహత్||
 16||

 

ఇదం భక్తాయ దాతవ్యం శ్రద్దధానాస్తికాయ చ|
నాశ్రద్దధానరూపాయ నాస్తికాయాజితాత్మనే||
 17||

 

యశ్చాభ్యసూయతే దేవం కారణాత్మానమీశ్వరమ్|
స కృష్ణ నరకం యాతి సహ పూర్వైః సహాత్మజైః||
 18||

 

ఇదం ధ్యానమిదం యోగమిదం ధ్యేయమనుత్తమమ్|
ఇదం జప్యమిదం జ్ఞానం రహస్యమిదముత్తమమ్||
 19||

 

యం జ్ఞాత్వా అంతకాలేపి గచ్ఛేత పరమాం గతిమ్|
పవిత్రం మంగళం మేధ్యం కల్యాణమిదముత్తమమ్||
 20||

 

ఇదం బ్రహ్మా పురా కృత్వా సర్వలోకపితామహః|
సర్వ స్తవానాం రాజత్వే దివ్యానాం సమకల్పయత్||
 21||

 

తదా ప్రభృతి చైవాయమీశ్వరస్య మహాత్మనః|
స్తవరాజ ఇతి ఖ్యాతో జగత్యమరపూజితః||
 22||

 

బ్రహ్మలోకాదయం స్వర్గే స్తవరాజోఽవతారితః|
యతస్తండిః పురా ప్రాప తేన తండికృతోఽభవత్||
 23||

 

స్వర్గాచ్చైవాత్ర భూర్లోకం తండినా హ్యవతారితః|
సర్వమంగళ మాంగళ్యం సర్వపాపప్రణాశనమ్||
 24||

 

నిగదిష్యే మహాబాహో స్తవానాముత్తమం స్తవమ్|
బ్రహ్మణామపి యద్బ్రహ్మ పరాణామపి యత్పరమ్||
 25||

 

తేజసామపి యత్తేజస్తపసామపి యత్తపః|
శాంతానామపి యః శాంతో ద్యుతీనామపి యా ద్యుతిః||
 26||

 

దాంతానామపి యో దాంతో ధీమతామపి యా చ ధీః|
దేవానామపి యో దేవ ఋషీణామపి యస్త్వృషిః||
 27||

 

యజ్ఞానామపి యో యజ్ఞః శివానామపి యః శివః|
రుద్రాణామపి యో రుద్రః ప్రభా ప్రభవతామపి||
 28||

 

యోగినామపి యో యోగీ కారణానాం చ కారణమ్|
యతో లోకాః సంభవంతి న భవంతి యతః పునః||
 29||

 

సర్వభూతాత్మ భూతస్య హరస్యామితతేజసః|
అష్టోత్తరసహస్రం తు నామ్నాం శర్వస్య మే శృణు|
యచ్ఛ్రుత్వా మనుజవ్యాఘ్ర సర్వాన్కామానవాప్స్యసి||
 30||

 

ధ్యానమ్:-
శాంతం పద్మాసనస్థం శశిధరముకుటం పంచవక్త్రం త్రినేత్రం
శూలం వజ్రం చ ఖడ్గం పరశుమభయదం దక్షభాగే వహంతమ్|
నాగం పాశం చ ఘంటాం ప్రళయహుతవహం సాంకుశం వామభాగే
నానాలంకారయుక్తం స్ఫటికమణినిభం పార్వతీశం నమామి||

 

స్తోత్రం:-
ఓం స్థిరః స్థాణుః ప్రభుర్భీమః ప్రవరో వరదో వరః|
సర్వాత్మా సర్వవిఖ్యాతః సర్వః సర్వకరో భవః||
 1||

 

జటీ చర్మీ శిఖండీ చ సర్వాంగః సర్వభావనః|
హరశ్చ హరిణాక్షశ్చ సర్వభూతహరః ప్రభుః||
 2||

 

ప్రవృత్తిశ్చ నివృత్తిశ్చ నియతః శాశ్వతో ధ్రువః|
శ్మశానవాసీ భగవాన్ ఖచరో గోచరోఽర్దనః||
 3||

 

అభివాద్యో మహాకర్మా తపస్వీ భూతభావనః|
ఉన్మత్తవేషప్రచ్ఛన్నః సర్వలోకప్రజాపతిః||
 4||

 

మహారూపో మహాకాయో వృషరూపో మహాయశాః|
మహాత్మా సర్వభూతాత్మా విశ్వరూపో మహాహనుః||
 5||

 

లోకపాలోఽంతర్హితాత్మా ప్రసాదో హయగర్దభిః|
పవిత్రం చ మహాంశ్చైవ నియమో నియమాశ్రితః||
 6||

 

సర్వకర్మా స్వయంభూత ఆదిరాదికరో నిధిః|
సహస్రాక్షో విశాలాక్షః సోమో నక్షత్రసాధకః||
 7||

 

చంద్రః సూర్యః శనిః కేతుర్గ్రహో గ్రహపతిర్వరః|
అత్రిరత్ర్యా నమస్కర్తా మృగబాణార్పణోఽనఘః||
 8|| [ఆద్యంతలయకర్తా చ]

 

మహాతపా ఘోరతపా అదీనో దీనసాధకః|
సంవత్సరకరో మంత్రః ప్రమాణం పరమం తపః||
 9||

 

యోగీ యోజ్యో మహాబీజో మహారేతా మహాబలః|
సువర్ణరేతాః సర్వజ్ఞః సుబీజో బీజవాహనః||
 10||

 

దశబాహుస్త్వనిమిషో నీలకంఠ ఉమాపతిః|
విశ్వరూపః స్వయం శ్రేష్ఠో బలవీరో బలో గణః||
 11||

 

గణకర్తా గణపతిర్దిగ్వాసాః కామ ఏవ చ|
మంత్రవిత్పరమో మంత్రః సర్వభావకరో హరః||
 12||

 

కమండలుధరో ధన్వీ బాణహస్తః కపాలవాన్|
అశనీ శతఘ్నీ ఖడ్గీ పట్టిశీ చాయుధీ మహాన్||
 13||

 

స్రువహస్తః సురూపశ్చ తేజస్తేజస్కరో నిధిః|
ఉష్ణీషీ చ సువక్త్రశ్చ ఉదగ్రో వినతస్తథా||
 14||

 

దీర్ఘశ్చ హరికేశశ్చ సుతీర్థః కృష్ణ ఏవ చ|
సృగాలరూపః సిద్ధార్థో ముండః సర్వశుభంకరః||
 15||

 

అజశ్చ బహురూపశ్చ గంధధారీ కపర్ద్యపి|
ఊర్ధ్వరేతా ఊర్ధ్వలింగ ఊర్ధ్వశాయీ నభఃస్థలః||
 16||

 

త్రిజటీ చీరవాసాశ్చ రుద్రః సేనాపతిర్విభుః|
అహశ్చరో నక్తంచరస్తిగ్మమన్యుః సువర్చసః||
 17||

 

గజహా దైత్యహా కాలో లోకధాతా గుణాకరః|
సింహశార్దూలరూపశ్చ ఆర్ద్రచర్మాంబరావృతః||
 18||

 

కాలయోగీ మహానాదః సర్వకామశ్చతుష్పథః|
నిశాచరః ప్రేతచారీ భూతచారీ మహేశ్వరః||
 19||

 

బహుభూతో బహుధరః స్వర్భానురమితో గతిః|
నృత్యప్రియో నిత్యనర్తో నర్తకః సర్వలాలసః||
 20||

 

ఘోరో మహాతపాః పాశో నిత్యో గిరిరుహో నభః|
సహస్రహస్తో విజయో వ్యవసాయో హ్యతంద్రితః||
 21||

 

అధర్షణో ధర్షణాత్మా యజ్ఞహా కామనాశకః| [మర్ష]
దక్షయాగాపహారీ చ సుసహో మధ్యమస్తథా||
 22||

 

తేజోపహారీ బలహా ముదితోఽర్థోఽజితోఽవరః|
గంభీరఘోషో గంభీరో గంభీరబలవాహనః||
 23||

 

న్యగ్రోధరూపో న్యగ్రోధో వృక్షకర్ణస్థితిర్విభుః|
సుతీక్ష్ణదశనశ్చైవ మహాకాయో మహాననః||
 24||

 

విష్వక్సేనో హరిర్యజ్ఞః సంయుగాపీడవాహనః|
తీక్ష్ణతాపశ్చ హర్యశ్వః సహాయః కర్మకాలవిత్||
 25||

 

విష్ణుప్రసాదితో యజ్ఞః సముద్రో బడబాముఖః|
హుతాశనసహాయశ్చ ప్రశాంతాత్మా హుతాశనః||
 26||

 

ఉగ్రతేజా మహాతేజా జన్యో విజయకాలవిత్|
జ్యోతిషామయనం సిద్ధిః సర్వవిగ్రహ ఏవ చ||
 27||

 

శిఖీ ముండీ జటీ జ్వాలీ మూర్తిజో మూర్ధగో బలీ|
వేణవీ పణవీ తాలీ ఖలీ కాలకటంకటః||
 28||

 

నక్షత్రవిగ్రహ మతిర్గుణబుద్ధిర్లయోఽగమః|
ప్రజాపతిర్విశ్వబాహుర్విభాగః సర్వగోఽముఖః||
 29||

 

విమోచనః సుసరణో హిరణ్యకవచోద్భవః|
మేఢ్రజో బలచారీ చ మహీచారీ స్రుతస్తథా||
 30|| [మేఘజో]

 

సర్వతూర్యనినాదీ చ సర్వాతోద్యపరిగ్రహః|
వ్యాలరూపో గుహావాసీ గుహో మాలీ తరంగవిత్||
 31||

 

త్రిదశస్త్రికాలధృక్కర్మసర్వబంధవిమోచనః|
బంధనస్త్వసురేంద్రాణాం యుధిశత్రువినాశనః||
 32||

 

సాంఖ్యప్రసాదో దుర్వాసాః సర్వసాధునిషేవితః|
ప్రస్కందనో విభాగజ్ఞో అతుల్యో యజ్ఞభాగవిత్||
 33||

 

సర్వవాసః సర్వచారీ దుర్వాసా వాసవోఽమరః|
హైమో హేమకరోఽయజ్ఞః సర్వధారీ ధరోత్తమః||
 34|| [యజ్ఞః]

 

లోహితాక్షో మహాక్షశ్చ విజయాక్షో విశారదః|
సంగ్రహో నిగ్రహః కర్తా సర్పచీరనివాసనః||
 35||

 

ముఖ్యోఽముఖ్యశ్చ దేహశ్చ కాహలిః సర్వకామదః|
సర్వకాల ప్రసాదశ్చ సుబలో బలరూపధృత్||
 36||

 

సర్వకామవరశ్చైవ సర్వదః సర్వతోముఖః|
ఆకాశ నిర్విరూపశ్చ నిపాతీ హ్యవశః ఖగః||
 37||

 

రౌద్రరూపోఽంశురాదిత్యో బహురశ్మిః సువర్చసీ|
వసువేగో మహావేగో మనోవేగో నిశాచరః||
 38||

 

సర్వవాసీ శ్రియావాసీ ఉపదేశకరోఽకరః|
మునిరాత్మనిరాలోకః సంభగ్నశ్చ సహస్రదః||
 39||

 

పక్షీ చ పక్షరూపశ్చ అతిదీప్తో విశాం పతిః|
ఉన్మాదో మదనః కామో హ్యశ్వత్థోఽర్థకరో యశః||
 40||

 

వామదేవశ్చ వామశ్చ ప్రాగ్దక్షిణశ్చ వామనః|
సిద్ధయోగీ మహర్షిశ్చ సిద్ధార్థః సిద్ధసాధకః||
 41||

 

భిక్షుశ్చ భిక్షురూపశ్చ విపణో మృదురవ్యయః|
మహాసేనో విశాఖశ్చ షష్టిభాగో గవాం పతిః||
 42||

 

వజ్రహస్తశ్చ విష్కంభీ చమూస్తంభన ఏవ చ|
వృత్తావృత్తకరస్తాలో మధుర్మధుకలోచనః||
 43||

 

వాచస్పత్యో వాజసనో నిత్యమాశ్రమపూజితః| [నిత్యమాశ్రితపూజితః]
బ్రహ్మచారీ లోకచారీ సర్వచారీ విచారవిత్||
 44||

 

ఈశాన ఈశ్వరః కాలో నిశాచారీ పినాకభృత్|
నిమిత్తస్థో నిమిత్తం చ నందిర్నందికరో హరిః||
 45||

 

నందీశ్వరశ్చ నందీ చ నందనో నందివర్ధనః|
భగహారీ నిహంతా చ కాలో బ్రహ్మా పితామహః||
 46||

 

చతుర్ముఖో మహాలింగశ్చారులింగస్తథైవ చ|
లింగాధ్యక్షః సురాధ్యక్షో యోగాధ్యక్షో యుగావహః|| 47||

 

బీజాధ్యక్షో బీజకర్తా అధ్యాత్మానుగతో బలః|
ఇతిహాసః సకల్పశ్చ గౌతమోఽథ నిశాకరః|| 48||

 

దంభో హ్యదంభో వైదంభో వశ్యో వశకరః కలిః|
లోకకర్తా పశుపతిర్మహాకర్తా హ్యనౌషధః|| 49||

 

అక్షరం పరమం బ్రహ్మ బలవచ్ఛక్ర ఏవ చ|
నీతిర్హ్యనీతిః శుద్ధాత్మా శుద్ధో మాన్యో గతాగతః|| 50||

 

బహుప్రసాదః సుస్వప్నో దర్పణోఽథ త్వమిత్రజిత్|
వేదకారో మంత్రకారో విద్వాన్ సమరమర్దనః|| 51||

 

మహామేఘనివాసీ చ మహాఘోరో వశీకరః|
అగ్నిజ్వాలో మహాజ్వాలో అతిధూమ్రో హుతో హవిః|| 52||

 

వృషణః శంకరో నిత్యవర్చస్వీ ధూమకేతనః|
నీలస్తథాంగలుబ్ధశ్చ శోభనో నిరవగ్రహః|| 53||

 

స్వస్తిదః స్వస్తిభావశ్చ భాగీ భాగకరో లఘుః|
ఉత్సంగశ్చ మహాంగశ్చ మహాగర్భ పరాయణః|| 54||

 

కృష్ణవర్ణః సువర్ణశ్చ ఇంద్రియం సర్వదేహినామ్|
మహాపాదో మహాహస్తో మహాకాయో మహాయశాః|| 55||

 

మహామూర్ధా మహామాత్రో మహానేత్రో నిశాలయః|
మహాంతకో మహాకర్ణో మహోష్ఠశ్చ మహాహనుః|| 56||

 

మహానాసో మహాకంబుర్మహాగ్రీవః శ్మశానభాక్|
మహావక్షా మహోరస్కో హ్యంతరాత్మా మృగాలయః|| 57||

 

లంబనో లంబితోష్ఠశ్చ మహామాయః పయోనిధిః|
మహాదంతో మహాదంష్ట్రో మహాజిహ్వో మహాముఖః|| 58||

 

మహానఖో మహారోమా మహాకేశో మహాజటః|
ప్రసన్నశ్చ ప్రసాదశ్చ ప్రత్యయో గిరిసాధనః|| 59||

 

స్నేహనోఽస్నేహనశ్చైవ అజితశ్చ మహామునిః|
వృక్షాకారో వృక్షకేతురనలో వాయువాహనః|| 60||

 

గండలీ మేరుధామా చ దేవాధిపతిరేవ చ|
అథర్వశీర్షః సామాస్య ఋక్సహస్రామితేక్షణః|| 61||

 

యజుః పాదభుజో గుహ్యః ప్రకాశో జంగమస్తథా|
అమోఘార్థః ప్రసాదశ్చ అభిగమ్యః సుదర్శనః|| 62||

 

ఉపకారః ప్రియః సర్వః కనకః కాంచనచ్ఛవిః|
నాభిర్నందికరో భావః పుష్కరస్థపతిః స్థిరః|| 63||

 

ద్వాదశస్త్రాసనశ్చాద్యో యజ్ఞో యజ్ఞసమాహితః|
నక్తం కలిశ్చ కాలశ్చ మకరః కాలపూజితః|| 64||

 

సగణో గణకారశ్చ భూతవాహనసారథిః|
భస్మశయో భస్మగోప్తా భస్మభూతస్తరుర్గణః|| 65||

 

లోకపాలస్తథాఽలోకో మహాత్మా సర్వపూజితః|
శుక్లస్త్రిశుక్లః సంపన్నః శుచిర్భూతనిషేవితః|| 66||

 

ఆశ్రమస్థః క్రియావస్థో విశ్వకర్మమతిర్వరః|
విశాలశాఖస్తామ్రోష్ఠో హ్యంబుజాలః సునిశ్చలః|| 67||

 

కపిలః కపిశః శుక్ల ఆయుశ్చైవ పరోఽపరః|
గంధర్వో హ్యదితిస్తార్క్ష్యః సువిజ్ఞేయః సుశారదః|| 68||

 

పరశ్వధాయుధో దేవో హ్యనుకారీ సుబాంధవః|
తుంబవీణో మహాక్రోధ ఊర్ధ్వరేతా జలేశయః|| 69||

 

ఉగ్రో వంశకరో వంశో వంశనాదో హ్యనిందితః|
సర్వాంగరూపో మాయావీ సుహృదో హ్యనిలోఽనలః|| 70||

 

బంధనో బంధకర్తా చ సుబంధనవిమోచనః|
స యజ్ఞారిః స కామారిర్మహాదంష్ట్రో మహాయుధః|| 71||

 

బహుధా నిందితః శర్వః శంకరః శంకరోఽధనః|
అమరేశో మహాదేవో విశ్వదేవః సురారిహా|| 72||

 

అహిర్బుధ్న్యోఽనిలాభశ్చ చేకితానో హవిస్తథా[హరి]
అజైకపాచ్చ కాపాలీ త్రిశంకురజితః శివః|| 73||

 

ధన్వంతరిర్ధూమకేతుః స్కందో వైశ్రవణస్తథా|
ధాతా శక్రశ్చ విష్ణుశ్చ మిత్రస్త్వష్టా ధ్రువో ధరః|| 74||

 

ప్రభావః సర్వగో వాయురర్యమా సవితా రవిః|
ఉషంగుశ్చ విధాతా చ మాంధాతా భూతభావనః|| 75||

 

విభుర్వర్ణవిభావీ చ సర్వకామగుణావహః|
పద్మనాభో మహాగర్భశ్చంద్రవక్త్రోఽనిలోఽనలః|| 76||

 

బలవాంశ్చోపశాంతశ్చ పురాణః పుణ్యచంచురీ|
కురుకర్తా కురువాసీ కురుభూతో గుణౌషధః|| 77||

 

సర్వాశయో దర్భచారీ సర్వేషాం ప్రాణినాం పతిః|
దేవదేవః సుఖాసక్తః సదసత్సర్వరత్నవిత్|| 78||

 

కైలాసగిరివాసీ చ హిమవద్గిరిసంశ్రయః|
కూలహారీ కూలకర్తా బహువిద్యో బహుప్రదః|| 79||

 

వణిజో వర్ధకీ వృక్షో వకులశ్చందనశ్ఛదః|
సారగ్రీవో మహాజత్రురలోలశ్చ మహౌషధః|| 80||

 

సిద్ధార్థకారీ సిద్ధార్థశ్ఛందోవ్యాకరణోత్తరః|
సింహనాదః సింహదంష్ట్రః సింహగః సింహవాహనః|| 81||

 

ప్రభావాత్మా జగత్కాలస్థాలో లోకహితస్తరుః|
సారంగో నవచక్రాంగః కేతుమాలీ సభావనః|| 82||

భూతాలయో భూతపతిరహోరాత్రమనిందితః|| 83||

 

వాహితా సర్వభూతానాం నిలయశ్చ విభుర్భవః|
అమోఘః సంయతో హ్యశ్వో భోజనః ప్రాణధారణః|| 84||

 

ధృతిమాన్ మతిమాన్ దక్షః సత్కృతశ్చ యుగాధిపః|
గోపాలిర్గోపతిర్గ్రామో గోచర్మవసనో హరిః|| 85||

 

హిరణ్యబాహుశ్చ తథా గుహాపాలః ప్రవేశినామ్|
ప్రకృష్టారిర్మహాహర్షో జితకామో జితేంద్రియః|| 86||

 

గాంధారశ్చ సువాసశ్చ తపఃసక్తో రతిర్నరః|
మహాగీతో మహానృత్యో హ్యప్సరోగణసేవితః|| 87||

 

మహాకేతుర్మహాధాతుర్నైకసానుచరశ్చలః|
ఆవేదనీయ ఆదేశః సర్వగంధసుఖావహః|| 88||

 

తోరణస్తారణో వాతః పరిధీ పతిఖేచరః|
సంయోగో వర్ధనో వృద్ధో అతివృద్ధో గుణాధికః|| 89||

 

నిత్య ఆత్మసహాయశ్చ దేవాసురపతిః పతిః|
యుక్తశ్చ యుక్తబాహుశ్చ దేవో దివిసుపర్వణః|| 90||

 

ఆషాఢశ్చ సుషాఢశ్చ ధ్రువోఽథ హరిణో హరః|
వపురావర్తమానేభ్యో వసుశ్రేష్ఠో మహాపథః|| 91||

 

శిరోహారీ విమర్శశ్చ సర్వలక్షణలక్షితః|
అక్షశ్చ రథయోగీ చ సర్వయోగీ మహాబలః|| 92||

 

సమామ్నాయోఽసమామ్నాయస్తీర్థదేవో మహారథః|
నిర్జీవో జీవనో మంత్రః శుభాక్షో బహుకర్కశః|| 93||

 

రత్నప్రభూతో రక్తాంగో మహార్ణవనిపానవిత్[రత్నాంగో]
మూలం విశాలో హ్యమృతో వ్యక్తావ్యక్తస్తపోనిధిః|| 94||

 

ఆరోహణోఽధిరోహశ్చ శీలధారీ మహాయశాః|
సేనాకల్పో మహాకల్పో యోగో యుగకరో హరిః|| 95|| [యోగకరో]

 

యుగరూపో మహారూపో మహానాగహనో వధః|
న్యాయనిర్వపణః పాదః పండితో హ్యచలోపమః|| 96||

 

బహుమాలో మహామాలః శశీ హరసులోచనః|
విస్తారో లవణః కూపస్త్రియుగః సఫలోదయః|| 97||

 

త్రిలోచనో విషణ్ణాంగో మణివిద్ధో జటాధరః|
బిందుర్విసర్గః సుముఖః శరః సర్వాయుధః సహః|| 98||

 

నివేదనః సుఖాజాతః సుగంధారో మహాధనుః|
గంధపాలీ చ భగవానుత్థానః సర్వకర్మణామ్|| 99||

 

మంథానో బహులో వాయుః సకలః సర్వలోచనః|
తలస్తాలః కరస్థాలీ ఊర్ధ్వసంహననో మహాన్|| 100||

 

ఛత్రం సుచ్ఛత్రో విఖ్యాతో లోకః సర్వాశ్రయః క్రమః|
ముండో విరూపో వికృతో దండీ కుండీ వికుర్వణః|| 101||

 

హర్యక్షః కకుభో వజ్రీ శతజిహ్వః సహస్రపాత్|
సహస్రమూర్ధా దేవేంద్రః సర్వదేవమయో గురుః|| 102||

 

సహస్రబాహుః సర్వాంగః శరణ్యః సర్వలోకకృత్|
పవిత్రం త్రికకున్మంత్రః కనిష్ఠః కృష్ణపింగళః|| 103||

 

బ్రహ్మదండవినిర్మాతా శతఘ్నీపాశశక్తిమాన్|
పద్మగర్భో మహాగర్భో బ్రహ్మగర్భో జలోద్భవః|| 104||

 

గభస్తిర్బ్రహ్మకృద్బ్రహ్మీ బ్రహ్మవిద్బ్రాహ్మణో గతిః|
అనంతరూపో నైకాత్మా తిగ్మతేజాః స్వయంభువః|| 105||

 

ఊర్ధ్వగాత్మా పశుపతిర్వాతరంహా మనోజవః|
చందనీ పద్మనాలాగ్రః సురభ్యుత్తరణో నరః|| 106||

 

కర్ణికారమహాస్రగ్వీ నీలమౌళిః పినాకధృత్|
ఉమాపతిరుమాకాంతో జాహ్నవీధృదుమాధవః|| 107||

 

వరో వరాహో వరదో వరేణ్యః సుమహాస్వనః|
మహాప్రసాదో దమనః శత్రుహా శ్వేతపింగళః|| 108||

 

పీతాత్మా పరమాత్మా చ ప్రయతాత్మా ప్రధానధృత్[ప్రీతాత్మా]
సర్వపార్శ్వముఖస్త్ర్యక్షో ధర్మసాధారణో వరః|| 109||

 

చరాచరాత్మా సూక్ష్మాత్మా అమృతో గోవృషేశ్వరః|
సాధ్యర్షిర్వసురాదిత్యో వివస్వాన్సవితామృతః|| 110||

 

వ్యాసః సర్గః సుసంక్షేపో విస్తరః పర్యయో నరః|
ఋతుః సంవత్సరో మాసః పక్షః సంఖ్యాసమాపనః|| 111||

 

కళా కాష్ఠా లవా మాత్రా ముహూర్తాహః క్షపాః క్షణాః|
విశ్వక్షేత్రం ప్రజాబీజం లింగమాద్యస్తు నిర్గమః|| 112||

 

సదసద్వ్యక్తమవ్యక్తం పితా మాతా పితామహః|
స్వర్గద్వారం ప్రజాద్వారం మోక్షద్వారం త్రివిష్టపమ్|| 113||

 

నిర్వాణం హ్లాదనశ్చైవ బ్రహ్మలోకః పరా గతిః|
దేవాసురవినిర్మాతా దేవాసురపరాయణః|| 114||

 

దేవాసురగురుర్దేవో దేవాసురనమస్కృతః|
దేవాసురమహామాత్రో దేవాసురగణాశ్రయః|| 115||

 

దేవాసురగణాధ్యక్షో దేవాసురగణాగ్రణీః|
దేవాతిదేవో దేవర్షిర్దేవాసురవరప్రదః|| 116|| [దేవాది]

 

దేవాసురేశ్వరో విశ్వో దేవాసురమహేశ్వరః|
సర్వదేవమయోఽచింత్యో దేవతాత్మాఽఽత్మసంభవః|| 117||

 

ఉద్భిత్త్రివిక్రమో వైద్యో విరజో నీరజోఽమరః|
ఈడ్యో హస్తీశ్వరో వ్యాఘ్రో దేవసింహో నరర్షభః|| 118||

 

విబుధోఽగ్రవరః సూక్ష్మః సర్వదేవస్తపోమయః|
సుయుక్తః శోభనో వజ్రీ ప్రాసానాం ప్రభవోఽవ్యయః|| 119||

 

గుహః కాంతో నిజః సర్గః పవిత్రం సర్వపావనః|
శృంగీ శృంగప్రియో బభ్రూ రాజరాజో నిరామయః|| 120||

 

అభిరామః సురగణో విరామః సర్వసాధనః|
లలాటాక్షో విశ్వదేవో హరిణో బ్రహ్మవర్చసః|| 121||

 

స్థావరాణాం పతిశ్చైవ నియమేంద్రియవర్ధనః|
సిద్ధార్థః సిద్ధభూతార్థోఽచింత్యః సత్యవ్రతః శుచిః|| 122||

 

వ్రతాధిపః పరం బ్రహ్మ భక్తానాం పరమా గతిః[భక్తానుగ్రహకారకః]
విముక్తో ముక్తతేజాశ్చ శ్రీమాన్ శ్రీవర్ధనో జగత్|| 123||

 

ఉత్తరపీఠికా (ఫలశృతి) :-
యథా ప్రధానం భగవానితి భక్త్యా స్తుతో మయా|
యం న బ్రహ్మాదయో దేవా విదుస్తత్త్వేన నర్షయః|| 1||

 

స్తోతవ్యమర్చ్యం వంద్యం చ కః స్తోష్యతి జగత్పతిమ్|
భక్త్యా త్వేవం పురస్కృత్య మయా యజ్ఞపతిర్విభుః|| 2||

 

తతోఽభ్యనుజ్ఞాం సంప్రాప్య స్తుతో మతిమతాం వరః|
శివమేభిః స్తువన్ దేవం నామభిః పుష్టివర్ధనైః|| 3||

 

నిత్యయుక్తః శుచిర్భక్తః ప్రాప్నోత్యాత్మానమాత్మనా|
ఏతద్ధి పరమం బ్రహ్మ పరం బ్రహ్మాధిగచ్ఛతి|| 4||

 

ఋషయశ్చైవ దేవాశ్చ స్తువంత్యేతేన తత్పరమ్|
స్తూయమానో మహాదేవస్తుష్యతే నియతాత్మభిః|| 5||

 

భక్తానుకంపీ భగవానాత్మసంస్థాకరో విభుః|
తథైవ చ మనుష్యేషు యే మనుష్యాః ప్రధానతః|| 6||

 

ఆస్తికాః శ్రద్దధానాశ్చ బహుభిర్జన్మభిః స్తవైః|
భక్త్యా హ్యనన్యమీశానం పరం దేవం సనాతనమ్|| 7||

 

కర్మణా మనసా వాచా భావేనామితతేజసః|
శయానా జాగ్రమాణాశ్చ వ్రజన్నుపవిశంస్తథా|| 8||

 

ఉన్మిషన్నిమిషంశ్చైవ చింతయంతః పునః పునః|
శృణ్వంతః శ్రావయంతశ్చ కథయంతశ్చ తే భవమ్|| 9||

 

స్తువంతః స్తూయమానాశ్చ తుష్యంతి చ రమంతి చ|
జన్మకోటి సహస్రేషు నానాసంసారయోనిషు|| 10||

 

జంతోర్విగతపాపస్య భవే భక్తిః ప్రజాయతే|
ఉత్పన్నా చ భవే భక్తిరనన్యా సర్వభావతః|| 11||

 

భావినః కారణే చాస్య సర్వయుక్తస్య సర్వథా|
ఏతద్దేవేషు దుష్ప్రాపం మనుష్యేషు న లభ్యతే|| 12||

 

నిర్విఘ్నా నిశ్చలా రుద్రే భక్తిరవ్యభిచారిణీ|
తస్యైవ చ ప్రసాదేన భక్తిరుత్పద్యతే నృణామ్|| 13||

 

యేన యాంతి పరాం సిద్ధిం తద్భావగతచేతసః|
యే సర్వభావానుగతాః ప్రపద్యంతే మహేశ్వరమ్|| 14||

 

ప్రపన్నవత్సలో దేవః సంసారాత్తాన్సముద్ధరేత్|
ఏవమన్యే వికుర్వంతి దేవాః సంసారమోచనమ్|| 15||

 

మనుష్యాణామృతే దేవం నాన్యా శక్తిస్తపోబలమ్|
ఇతి తేనేంద్రకల్పేన భగవాన్ సదసత్పతిః|| 16||

 

కృత్తివాసాః స్తుతః కృష్ణ తండినా శుభబుద్ధినా|
స్తవమేతం భగవతో బ్రహ్మా స్వయమధారయత్|| 17||

 

గీయతే చ స బుద్ధ్యేత బ్రహ్మా శంకరసన్నిధౌ|
ఇదం పుణ్యం పవిత్రం చ సర్వదా పాపనాశనమ్|| 18||

 

యోగదం మోక్షదం చైవ స్వర్గదం తోషదం తథా|
ఏవమేతత్పఠంతే య ఏకభక్త్యా తు శంకరమ్|| 19||

 

యా గతిః సాంఖ్యయోగానాం వ్రజంత్యేతాం గతిం తదా|
స్తవమేతం ప్రయత్నేన సదా రుద్రస్య సన్నిధౌ|| 20||

 

అబ్దమేకం చరేద్భక్తః ప్రాప్నుయాదీప్సితం ఫలమ్|
ఏతద్రహస్యం పరమం బ్రహ్మణో హృది సంస్థితమ్|| 21||

 

బ్రహ్మా ప్రోవాచ శక్రాయ శక్రః ప్రోవాచ మృత్యవే|
మృత్యుః ప్రోవాచ రుద్రేభ్యో రుద్రేభ్యస్తండిమాగమత్|| 22||

 

మహతా తపసా ప్రాప్తస్తండినా బ్రహ్మసద్మని|
తండిః ప్రోవాచ శుక్రాయ గౌతమాయ చ భార్గవః|| 23||

 

వైవస్వతాయ మనవే గౌతమః ప్రాహ మాధవ|
నారాయణాయ సాధ్యాయ సమాధిష్ఠాయ ధీమతే|| 24||

 

యమాయ ప్రాహ భగవాన్ సాధ్యో నారాయణోఽచ్యుతః|
నాచికేతాయ భగవానాహ వైవస్వతో యమః|| 25||

 

మార్కండేయాయ వార్ష్ణేయ నాచికేతోఽభ్యభాషత|
మార్కండేయాన్మయా ప్రాప్తో నియమేన జనార్దన|| 26||

 

తవాప్యహమమిత్రఘ్న స్తవం దద్యాం హ్యవిశ్రుతమ్|
స్వర్గ్యమారోగ్యమాయుష్యం ధన్యం వేదేన సమ్మితమ్|| 27||

 

నాస్య విఘ్నం వికుర్వంతి దానవా యక్షరాక్షసాః|
పిశాచా యాతుధానా వా గుహ్యకా భుజగా అపి|| 28||

 

యః పఠేత శుచిః పార్థ బ్రహ్మచారీ జితేంద్రియః[భూత్వా]
అభగ్నయోగో వర్షం తు సోఽశ్వమేధఫలం లభేత్|| 29||

 

|| ఇతి శ్రీ మహాభారతే అనుశాసనపర్వణి మహాదేవ శ్రీ శివ సహస్రనామ స్తోత్రం సమాప్తం||